چشم‌‌انداز خرده‌‌فروشی در آمریکا

کلمات کلیدی: اکونومیست، خرده‌‌فروشی، کرونا، فروش آنلاین،

تهیه و تنظیم: رضا احمدزاده

مقدمه

در دوران همه‌گیری کرونا، رفته‌رفته، رفتار مصرفی افراد شروع به تغییر کرد. یکی از مهم‌‌ترین تغییرات در بخش خرده‌‌فروشی بود و بسیاری از مردم، خرید آنلاین از پلتفرم‌‌ها را به حضور فیزیکی در فروشگاه‌‌ها ترجیح می‌‌دادند. این امر سبب شد آمازون در آمریکا، بیشتر موردتوجه مصرف‌‌کنندگان قرار بگیرد. در همین راستا، کمپانی‌‌‌‌های فروشگاه‌‌های زنجیره‌‌ای در ایالات متحده نیز به فروش آنلاین محصولات خود روی آوردند. اما با اتمام دوران کرونا، مردم دوباره قصد حضور فیزیکی در فروشگاه‌‌ها را دارند و این امر در کنار افزایش تقاضای کل و مشکلات زنجیره‌‌ تامین در اقتصاد، موجب کمبود کالاها در فروشگاه‌‌های آمریکا شده است. همین امر سبب شد اکونومیست در گزارشی با عنوان «دو شوک جدید به خریدکنندگان آمریکایی»  به وضیعت خرده‌فروشی‌ها در اقتصاد آمریکا بپردازد. [1]

تاثیر عرضه و تقاضا بر خرده فروشی

در نیمه سال 2021 و بعد از کاهش شدت پاندمی کرونا به‌موجب واکسیناسیون گسترده، به نظر می‌‌رسد کسب‌وکار خرده‌فروشی‌ها در آمریکا از دو مسیر تحت تاثیر قرار گرفته است. اولین تاثیر از سمت تقاضا رخ‌داده و با کاهش شدت همه‌گیری، افراد انگیزه بیشتری برای حضور در فروشگاه‌‌ها به‌منظور خرید یافته‌‌اند. به‌طورکلی، ارزش حجم خرده‌‌فروشی (به‌صورت آنلاین و آفلاین، به‌غیراز خودرو) در ماه آگوست سال 2021 نسبت به جولای  1.8 درصد رشد داشته است. دومین تاثیر اما به سمت عرضه اقتصاد و مشکلات زنجیره تأمین برمی‌‌گردد. این دو مورد در کنار یکدیگر موجب شده در برخی از فروشگاه‌‌ها، کمبود کالا و قفسه‌‌های خالی مشاهده شود.

در این میان اما مشکل اصلی کمبود کالا در برخی از فروشگاه‌‌ها را باید در سمت عرضه اقتصاد مشاهده کرد.  معضلات سمت عرضه اقتصاد در فروشگاه‌‌های خرده‌فروشی، ناشی از چالش‌‌های زنجیره تأمین جهانی و کمبود نیروی کار است. افزایش هزینه ناشی از حمل‌ونقل دریایی و حمل‌ونقل داخلی و همچنین توقف کالاها در بنادر چین، سمت عرضه اقتصاد آمریکا را با نااطمینانی‌هایی مواجه کرده که از آن به‌عنوان چالش‌‌های زنجیره تأمین یاد می‌‌شود. این چالش‌‌ها به‌خصوص کالاهای ارزان‌قیمت‌تر بازار خرده‌فروشی‌ را تحت تاثیر قرار داده است؛ زیرا هزینه حمل‌ونقل در قیمت نهایی این‌گونه کالاها سهم بیشتری نسبت به قیمت کالاهای گران‌قیمت‌تری مانند گوشی‌های آیفون دارد. دومین معضل سمت عرضه اقتصاد مربوط به کمبود نیروی کار است. بخشی از نیروی کار همچنان تمایل دارند در خانه‌مانده و از بیمه بیکاری بهره‌‌مند شوند. کاهش نیروی کار تأثیر خود را بر روی صنعت خرده‌فروشی در آمریکا گذاشته و در فروشگاه‌‌های بزرگ، تعداد نیروی کار به‌خصوص در بخش خدماتِ مشتری کاهش قابل ملاحظه‌ای یافته است.

افزایش تقاضا و تمایل بیشتر مشتریان به حضور فیزیکی در مغازه‌‌ها و فروشگاه‌‌ها، دومین تغییر عمده در سال 2021 است. خرید آنلاین از فروشگاه‌‌های اینترنتی در دو سال اخیر دو روند متفاوت را طی کرده است. خرید اینترنتی که قبل از پاندمی کرونا، حدود 11 درصد از بازار کل خرده‌فروشی در آمریکا را تشکیل می‌‌داد، در اوج پاندمی و فصل دوم سال 2020،  به حدود 16 درصد رسید. اما روند افزایشی در سال 2021 ادامه نیافت و در ماه سپتامبر، این رقم به 13 درصد کاهش یافت. در مقابل، سهم خرید حضوری و آفلاین از فروشگاه‌‌ها در پاییز سال 2021 نسبت به سال قبل از آن، رشد داشت و به 1.4 تریلیون دلار رسید (نمودار 1). علاوه بر این، آمار منتشر شده توسط موسسه تحقیقاتی کورسایت[2] نشان می‌‌دهد برای اولین‌بار در 4 سال گذشته، میزان بازگشایی فروشگاه‌‌ها از میزان تعطیلی آنها در سال 2021 فراتر رفته که همه این‌‌ها ناشی از اقبال دوباره مشتریان به خرید حضوری در فروشگاه‌‌ها است (نمودار 2).

نمودار 1: حجم معاملات خرده‌‌فروشی به‌صورت فصلی (تریلیون دلار)

توضیحات:  آبی روشن: ارزش خرده‌فروشی آنلاین، آبی تیره: ارزش خرده‌فروشی آفلاین

منبع: us sensus bureau

نمودار 2: میزان بازگشایی و تعطیلی فروشگاه‌‌های خرده‌‌فروشی (واحد 1000 تا)

توضیحات:  برای اولین‌بار در شش سال گذشته، بازگشایی فروشگاه به‌اندازه تعطیلی آنها بوده است. آبی روشن: میزان تعطیلی، آبی تیره: میزان بازگشایی

منبع: کورسایت

بازارِ دو ساحتی خرده‌‌فروشی

با این وجود، سرمایه‌‌گذاری شرکت‌‌های خرده‌فروشی در زیرساخت‌‌های آنلاین هدر نرفته است. سه کمپانی بزرگ خرده‌فروشی آمریکا شامل کاستکو[3]، تارگت[4] و والمارت[5] سرمایه‌‌گذاری‌‌های هنگفتی را در این بخش انجام داده‌‌اند. خرید 3.3 میلیارد دلاری Jet.com در سال 2016 توسط والمارت موجب شده حدود 3 هزار فروشگاه از 4 هزار و 700 فروشگاه این کمپانی بتوانند کالاهای سفارش شده مشتریان خود را همان روز ارسال کنند[6]. علاوه بر این، شرکت آمازون نیز پی برده که فراهم‌کردن تجربه حضور فیزیکی مشتریان در فروشگاه‌‌ها در کنار ادامه فعالیت فروشگاه‌‌های آنلاین -پدیده‌‌ای که از آن به‌عنوان چندکاناله[7] یاد می‌‌شود- می‌‌تواند ارزش افزوده بیشتری ایجاد کند. سهم آمازون از بازار خرده‌‌فروشی، در فصل دوم سال 2021 نسبت به فصل اول سال، 0.8 درصد کاهش یافت و به 7 درصد رسید. با این وجود سهم آمازون از بازار خرده‌فروشی همچنان بالاتر از سطح قبل از همه‌گیری قرار دارد. گفتنی است که سهم آمازون در این بازار قبل از همه‌گیری کمتر از 6 درصد بوده است.

تخریب خلاق[8] در اقتصاد آمریکا

آمارها حاکی از آن است که کمپانی‌‌های بزرگ خرده‌فروشی توانسته‌‌اند به‌سلامت از شوک اقتصادی همه‌گیری عبور کنند. جمع ارزش بازاری سه کمپانی بزرگ خرده‌فروشی آمریکا شامل کاستکو، تارگت و والمارت، درحالی‌که در ابتدای پاندمی حدود 520 میلیارد دلار بوده، در ماه سپتامبر سال 2021 به 730 میلیارد دلار رسیده است (نمودار 3). علی‌‌رغم عملکرد فوق‌‌العاده این سه کمپانی بزرگ در دوران کرونا و پساکرونا، بسیاری از کسب‌وکارهای خرده‌فروشی در دوران پاندمی کرونا تعطیل شدند. آمار منتشر شده توسط موسسه تحقیقاتی کورسایت نشان می‌‌دهد در سال 2020 حدود 9 هزار فروشگاه خرده‌فروشی تعطیل شده، درحالی‌که فقط 3 هزار فروشگاه جدید تاسیس شده است. در مجموع رونق فعالیت فروشگاه‌‌های پربازده‌‌تر و بزرگ‌‌تر و تعطیلی دیگر فروشگاه‌‌های کوچک‌‌تر یکی از آخرین نمونه‌‌های تخریب خلاق در اقتصاد آمریکاست.

نمودار 3: ارزش دارایی‌‌های فیزیکی بزرگ‌‌ترین شرکت‌‌های خرده‌فروشی در آمریکا (میلیارد دلار)

توضیحات: والمارت (آبی تیره) بیشترین سطح دارایی‌های فیزیکی را بین شرکت‌های خرده‌فروشی دارد. پس از آن کوستکو (آبی روشن) رتبه دوم، تارگت (آبی روشن) رتبه سوم و کروگر (قرمز تیره) رتبه چهارم را در بین شرکت‌های خرده‌فروشی در اختیار دارد.

منبع: refinitiv datastream

آینده بازار خرده‌فروشی

تحولات خرده‌فروشی در آمریکا نشان می‌‌دهد که آینده این صنعت ازآنِ بنگاه‌‌هایی است که به‌صورت دوساحتی یا چندکاناله فعالیت دارند. کمپانی‌‌های بزرگی مانند کاستکو، تارگت و والمارت به پلتفرم‌‌های آنلاین روی آوردند و این امر موجب بهبود شرایط مالی آن‌ها در دوران همه‌گیری شده است. علاوه بر این، آمازون نیز که عمده فعالیتش در بخش خرده‌فروشی آنلاین است، به بازگشایی فروشگاه‌‌های آفلاین روی آورده است. اگرچه بازار خرده‌فروشی آنلاین و آفلاین رشد چشمگیری را تجربه کرده است، اما در دوران کرونا بسیاری فروشگاه‌‌های کوچک خرده‌‌فروشی تعطیل شدند و در معرض ورشکستگی قرار گرفته‌‌اند. در مجموع می‌‌توان این‌طور نتیجه گرفت که شرکت‌های بزرگ خرده‌فروشی که به‌صورت دوساحتی فعالیت می‌‌کنند، بیشترین سهم از آینده بازار خرده‌فروشی در آمریکا را تشکیل خواهند داد.